Có lần KMF hỏi chuyện các Sơ dòng Ảnh Phép Lạ tại Kontum rằng tại sao 1 buôn làng “vừa vừa” mà lại có đến 5, 6 trăm em nhỏ thiếu nhi như thế, thì các Sơ cho biết số trẻ con như thế là “bình thường” đấy. Làng nào cũng đông các em “nhí” như vậy cả.
Quả thế! Một trong các đặc điểm của các gia đình người Dân tộc là họ rất đông con cái. Gia đình nào có 4, 5 người con thì là… chuyện nhỏ. Nếu nói là “nhiều” thì phải trên 8, 9 người con. Thỉnh thoảng, chúng ta sẽ còn thấy một số gia đình có đến 12, 14 người con. Đó mới đúng là… đông!
Người Dân Tộc có truyền thông “đông con” từ lâu. Có nhiều lý do cho điều này. Ví dụ như một số tôn giáo của họ, như người H’mông và Dao, quan niệm rằng con cái là dấu hiệu của may mắn, giầu có và được chúc phúc. Vì thế, người đàn bà son sẻ là dấu hiệu của sự bất hạnh cho gia đình. Hơn nữa, vì người Dân Tộc thường làm việc trên ruộng rẫy, nên họ cũng cần nhiều người lao động trong gia đình. Ngay ở các quốc gia văn minh khác, những vùng miền chuyên về nông thôn thì việc “đông con” cũng là chuyện thường tình và cần thiết để đảm bảo rằng có đủ người lao động trên nương đồng.
Ngoài ra, địa lý cũng là yếu tố quan trọng, nhất là những vùng núi cao, điều kiện kinh tế khó khăn, ít phát triển hơn đồng bằng thì người Dân Tộc ở đây có xu hướng sinh nhiều con hơn để giữ gìn dòng giống và phát triển cộng đồng.
Đông! Vui! … Hao!
Mời quý vị cùng gặp gỡ một số người nghèo mà chúng ta đã trợ giúp phần nào lương thực cho họ trong nhiều năm qua.
Em Y Kloi (2004), 19 tuổi. *** Em bị bệnh ĐAO, là 1 trong số 14 người con trong gia đình. Nhà em rất nghèo vì quá đông con. Bố mẹ dù có cố gắng làm thuê kiếm sống cũng không sao lo cho xuể. Em Y Kloi phải hoàn toàn nương tựa vào sự trợ giúp của bố mẹ và các anh chị em trong gia đình.
Tiuh (2004), 19 tuổi *** Em có 5 anh chị em, và mồ côi cha từ bé, nhiều bệnh tật, thể lý chậm phát triển, nên hoàn toàn cậy nhờ vào sự chăm sóc của mẹ.
Y Phing (1992), 31 tuổi. *** Em bị bệnh tâm thần. Nhà có 4 anh chị em. Mồ côi cha, nên mẹ em là người duy nhất em có thể cậy dựa để chăm sóc, lo lắng cho em.
Bà Y Nuk (1971), 52 tuổi *** Chồng bà bỏ bà và các con từ lâu, nên một mình bà phải chăm sóc cho 5 người con khi các cháu còn đang tuổi đi học cấp 1 và cấp 2. Bà cần rất nhiều sự trợ giúp của các cha, các Sơ và bà con trong thôn làng để giúp chăm sóc các con. Hiện nay, bà đi làm ở xa để có tiền gởi về cho các con sinh sống.
Ông A – Wư (1966), 57 tuổi *** Ông bị bệnh câm điếc, sống độc thân, không họ hàng thân thích, nên ông sống nhờ vào sự giúp đỡ của người trong buôn làng, nên cũng có lúc no, lúc đói.
Ông A Rea (1962), 61 tuổi *** Các anh em của ông mồ côi cha từ nhỏ. Ông vốn được sinh ra với sức khỏe bình thường, nhưng khi còn bé, sau 1 cơn bạo bệnh, ông bị bại liệt toàn thân, nên không còn đi lại và tự lo cho chính mình được nữa. Hiện nay, ông và mẹ của ông sống nhờ vào gia đình người em trai. Cậu này cũng rất nghèo túng, nên mọi người đều vất vả với cuộc sống!
A Phi (1983), 40 tuổi *** Anh bị sơ gan, giai đoạn cuối. Anh có vợ và 6 người con. Cơn bệnh hành hạ đau đớn, nên anh phải vào nhà thương liên tục. Gia đình vốn nghèo, lại càng nghèo hơn. Tất cả những gì trong nhà mà bán được thì đều đã bán sạch để lấy tiền chạy chữa cho anh, mà căn bệnh vẫn không bớt, lại càng ngày càng thêm nặng. Bệnh viện đã từ chối không chữa thêm cho anh nữa, nên anh sống thoi thóp ở nhà, chờ ngày qua đời thôi. Con cái túng thiếu mọi mặt, có người phải bỏ học, dù mới học cấp 2, để đi kiếm tiền phụ giúp với gia đình. Vợ con đều bữa no, bữa đói.
Y Tha (2015), 8 tuổi *** Cháu bị bệnh ĐAO nên không phát triển. Nay dù đã 8 tuổi, nhưng cháu vẫn không biết nói. Gia đình cháu cũng đông anh chị em, bố mẹ yếu sức, cao tuổi, nên mọi người rất thiếu thốn, thường xuyên phải chịu đói cả nhà.
Van, 1995, 28 tuổi *** Em bị liệt, cứng hết chân tay và cũng bị câm từ khi mới sinh ra. Suốt ngày chỉ có thể nằm yên trên giường, kể cả ăn uống hay vệ sinh cá nhân, đều phải nhờ vào bố mẹ phục vụ. Em là con đầu lòng. Sau em, còn có 8 người em nữa. Gia đình rất túng thiếu, nên các em của em đều đã bỏ học từ sớm để phụ giúp bố mẹ đi làm thuê, làm mướn kiếm tiền cho gia đình.
A Thưa (2009), 14 tuổi *** Em bị mù cả 2 mắt, nên mọi sinh hoạt của em đều nhờ vào mẹ chăm sóc. Em có 6 anh chị em. Gia đình rất nghèo, dù làm nương rẫy cũng không đủ ăn mặc.
